AYRILMADAN İYİLEŞMEK: İlişkilerde Sorunları Aşmanın Yolları
İlişkilerde tartışmalar normaldir, normal olmayan tartışma şeklinizdir. Romantik ilişkilerde sorunların üst üste geldiği dönemler mutlaka olur ve bu dönemler, ayrılmanın ilişkiyi sürdürmekten daha kolay olup olmadığını merak edebilirsiniz. Ancak birçok ilişkide ilişkideki sorunlar aslında ilişkiyi bitiren nedenler değildir. Aslında ilişkiler, tartışmalar esnasında sergilediğimiz davranış, tutum ve yaklaşımlar nedeniyle sonlanmaktadır. İlişkinizdeki sorunları uygun davranışlarla çözmeyi öğrendiğinizde, ilişkinizde problemlerin daha kolay üstesinden geldiğinizi ve ilişkinizin gerçekten güçlendiğini görebilirsiniz. Son yıllardaki araştırmalar, evliliklerdeki boşanma oranının %40-50 civarında seyrettiğini, ancak psikolojik destek alıp ilişki terapisi veya çift ve aile danışması sürecine katılan çiftlerin yeni beceriler öğrenerek ilişkilerinde önemli ölçüde iyileşme oranına sahip oldukları görülmektedir. Unutulmamalıdır ki, her ilişkinin inişli çıkışlı dönemleri olabilir. Bazı çiftler bu dönemleri ilişkilerini güçlendirmek için fırsata çevirmektedir. İşte bu fırsatı yakalamanız ve işlevsel fırsatlar yaratmanıza yardımcı olabilecek bazı önerileri aşağıda gözden geçirebilirsiniz…
- Adım 1: Tartışma için Güvenli Bir Alan Oluşturun
Herhangi bir ilişki sorununu çözmenin ilk adımı, sorunun kendisine dalmadan önce, gerçek bir konuşmanın yapılacağı ortamı yaratmaktır. Bu nedenle, zamanlamanızı özen gösterin. Fiziksel olarak dingin hissettiğiniz ve dikkat dağıtıcı unsurlardan uzak olduğunuz, kendinize ve eşinize hak ettiğiniz odaklanma ve ilgiyi gösterecek zamanı yaratmak konuşmanın önemli bir aşamasıdır. Uzun ve stresli bir iş gününden sonra, aileniz için akşam yemeği hazırlamaya çalışırken veya başka bir şeye üzülürken önemli bir konuyu ele almaya çalışmak halihazırdaki konunun konuşulmasını daha da zorlaştırabilir. Bu nedenle, partnerinizle birlikte temel kurallar belirleyin. Belirlediğiniz kurallar kolaylık sağlar ve sizi güvende hissettirir. Örneğin; söz kesmemek, hakaret etmemek, geçmişteki şikayetleri gündeme getirmemek ve duygular çok yoğunlaştığında ara vermek gibi kurallar belirlenebilir. Bu esnada dikkat dağıtıcı şeyleri ortadan kaldırmayı unutmayın; telefonun çalması, çocuğunuzun araya girmesi, televizyonun arka plan gürültüsü olsun dikkatinizi dağıtan ve önemli konuşmalarda dikkatinizi dağıtan şeyleri ortadan kaldırmaya çalışın.
- Adım 2: Aktif Dinlemeyi Uygulayın
Çoğu çiftin dikkat ettiğini sandığı ama takıldığı nokta tam da burasıdır. Dinlediğimizi sanıyoruz ama aslında sadece konuşma sıramızın gelmesini bekliyor ve kendimizi nasıl savunacağımızı düşünüyoruz. Aktif dinleme farklıdır; eşinizin deneyimini, duymak zor olsa bile, gerçekten anlamakla ilgilidir. Meraklı olun, savunmacı olmayın. Eşiniz, canınızı sıkan bir şey paylaştığında açıklama, öneri verme veya gerekçelendirme dürtüsüne direnmeye çalışın. Bunun yerine şu soruları sorabilirsiniz: “Bunun senin için nasıl bir his olduğunu anlamama yardımcı olabilir misiniz?” veya “Bu anlarda benden ne görmek isterdin?” gibi. Aktif dinlemenin amacı, eşinizi anlamanızı, görüldüğünü ve duyulduğunu hissetmesini sağlamaktır; bu da onarım ve uzlaşmaya yönelik güçlü bir temel oluşturur.
- Adım 3: Temel İhtiyaçları Belirleyin
İlişki onarımının ilginçleştiği nokta burasıdır. Çoğu tartışma aslında göründüğü gibi değildir. Bulaşıklar hakkındaki kavga bulaşıklarla ilgili değildir; değerli hissetmekle ilgilidir. Sosyal planlar hakkındaki gerilim ise planlarla ilgili değildir; özerklik veya bağ kurmakla ilgilidir. İlişkilerde ortak olan temel ihtiyaçlardan bazıları şunlardır:
- Güvenlik ve emniyet (duygusal ve fiziksel)
- Takdir ve tanınma
- Özerklik ve bağımsızlık
- Bağlantı ve yakınlık
- Saygı ve dikkat
- Paylaşılan amaç ve anlam
Bu ihtiyaçları anlamak için daha derin sorular sormalısınız. Birbirinizin temel istek ve ihtiyaçlarını anlamak genellikle merakla başlar ve oraya ulaşmanın etkili bir yolu daha derin, daha düşünceli sorular sormaktır. “Şu anda seni en çok destekleyen şey ne olurdu?” “Bu durumla ilgili senin için en önemli şey nedir?” gibi. Yüzeysel çatışmanın altındaki gerçek ihtiyaçları tespit edebildiğinizde, konuşmanın kazanmak için savaşmaya çalışan karşıt taraflarda olmaktan ziyade, uzlaşmaya doğru birlikte çalışmak isteyen arkadaşlar olarak devam ettirme olasılığınız daha yüksektir.
- Adım 4: Birlikte Çözümler Üretin
İlişkilerde problemlerin üstesinden gelinmesi için ‘’Kazan-kazan’’ çözümleri arayın. En iyi çözümler, bir partnerin diğeri için fedakarlık yapmasını gerektirmez; her iki partnerin de temel ihtiyaçlarının karşılandığı çözümlerdir. Güvende hissetme, taktir edilme, saygı duyulma, bağımsız/özerk olabilme, samimiyet kurma ve ortak amaçlar sahip olabilme ilişkilerin sürdürülmesi için temel ihtiyaçlardır. İhtiyaçların belirlenmesi için partnerinize daha derinlikli sorular yöneltebilirsiniz: Partnerinizin temel isteklerini ve ihtiyaçlarını anlamak genellikle merakla başlar ve oraya ulaşmanın güçlü bir yolu ise daha derin, daha düşünceli sorular sormaktır.” Şu anda desteklendiğini hissetmeni ne sağlar?” “Bu durumun senin için en önemli noktası ne?” “Bunu ele almazsak ne olabileceğini düşünüyorsun?” Yüzeysel tartışmanın altındaki gerçek ihtiyaçları belirleyebildiğinizde, konuşmanın kazanmak için savaşmaya çalışan karşıt taraflarda olmak yerine uzlaşma için birlikte çalışmak isteyen arkadaşlar olarak devam etme olasılığı daha yüksek olacaktır.
- Adım 5: Takip Edin ve Değerlendirin
Partnerinizle daha önceden konuştuğunuz önemli konular hakkında düzenli kontroller planlayın, sorunların tekrar ortaya çıkmasını beklemeyin. Sorunların nasıl geliştiğini ya da konuşulduğunu değerlendirebileceğiniz haftalık veya iki haftada bir ilişki toplantıları düzenleyin. Bunların zor sorular olması gerekmez; “Yeni uyku vakti rutinimiz nasıl gidiyor?” veya “Bu haftaki iletişimimiz hakkında ne hissettin?” gibi basit sorular bile olabilir. Bazen eski alışkanlıklarınıza geri döneceksiniz, bu anları başarısızlık olarak üzerinize alınmayın. Önemli olan, durumu hemen fark edip utanmadan veya suçlamadan partnerinizle yeniden iletişim kurabilmektir.
İlişki sorunları, uyumsuz olduğunuzun veya sevginizin yeterli olmadığını göstermez. Bu sorunlar hem bireysel olarak hem de çift olarak birlikte değişmeniz, gelişmeniz ve büyümeniz için ortaya çıkan fırsatlardır. Bireysel veya çift olarak bu değişimi daha profesyonel almak istediğinizde çift ve aile danışması, ilişki terapisi gibi seçenekleri değerlendirmek önemlidir. Metafor Psikolojik Danışmanlık olarak; aile danışması, evlilik terapisi, çift danışması, evlilik danışmanlığı, ilişki terapisi veya çift ve aile danışması gibi farklı ifadeler kullanılabilen bu profesyonel yardım sürecinde sizlerin yanınızdayız. Bu süreçte amacımız; çiftlerin ilişkilerini güçlendirmelerine, onarmalarına ve geliştirmelerine yardımcı olabilmek için yoğunlaştırılmış çift terapisi sunabilmektir.