Uzmanımız Ayşegül Anayurt’un 22.09.2020 tarihli Ticari Hayat Gazetesi ile yapmış olduğu röportajı gözden geçirebilirsiniz…
• Kovid- 19 salgınının Türkiye’ye de sıçramasının ardından, psikolojik destek alanlar online terapiyi tercih etmeye başladı. Peki, online tedavi nedir ve nasıl uygulanır?
Psikolog veya psikolojik danışman ve danışan arasındaki uzaktan iletişim yolu olarak adlandırılan online psikolojik danışma süreci aslında yeni bir kavram değildir. 1970’li yıllarda bilgisayarların ortaya çıkmasıyla birlikte kısa bir süre içinde online terapi uygulamalarının yaygınlık kazandığı ve süreç içinde e-mail ile danışma, görüntülü görüşme, online yazışma gibi çeşitli yöntemler geliştirildiğini biliyoruz. 1980’li yıllarda ise destek ve kendine yardım gruplarının internette yavaş yavaş ortaya çıktığını görüyoruz. Bugünlerde ise psikolojik destek hizmeti sunan pek çok sayıda web sitesi ve psikolojik danışmanlık merkezleri aracılığıyla, bireylere psikolojik destek hizmeti online olarak sunulmaktadır. Online psikolojik danışmanlık; profesyonel psikolojik danışma hizmet ve desteğinin internet üzerinden sunulmasıdır. Psikolojik destek almak için yüz yüze terapi sürecini tercih etmeyenler, zaman bulamayanlar, yaşadıkları yerde psikolog veya psikolojik danışman bulamayanlar, sağlık problemleri, kronik hastalıklar, felaket ve pandemi süreci gibi sorunlardan dolayı online psikolojik danışma hizmeti günümüzde tercih edilen yaklaşımlardan birisi haline gelmiştir.
Online psikolojik danışma sürecinde sadece mekânsal olarak bir farklılık bulunuyor…
Online psikolojik danışma sürecinde özellikle görüntülü konuşma programları ile danışan ve danışman arasında sadece mekânsal olarak bir farklılık bulunuyor. Bu yüzden de süreç pek çok kişi açısından aslında avantaja dönüşebiliyor. Örneğin; ulaşım ve zaman problemi ortadan kalkabiliyor ya da bazı bireyler kendilerini yüz yüze değil de online olarak daha iyi ifade edebiliyorlar. Aslında online terapi birçok noktada da hayatı kolaylaştırıyor. Özellikle Dünyadaki ve ülkemizdeki pandemi sürecinden dolayı şu anda online psikolojik danışma sürecine başvuran danışanların sayısının oldukça fazla olduğunu belirtebilirim. Hatta yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarının da yaşadıkları pandemi sürecinin etkileriyle ilgili online psikolojik destek için bizlere başvurduğunu söyleyebilirim. Başta ABD ve Avrupa’da yaygınlaşan online psikolojik danışma uygulamalarının ülkemizde de özellikle son zamanlarda yaygınlaştığını gözlemliyoruz. Online psikolojik danışma süreci birçok problem için oldukça etkili olabiliyor.
• Online tedavi yöntemi hakkında neler söylersiniz?
Online psikolojik danışma uygulamaları geçmişte daha çok telefonla ya da mektup yoluyla yapılırken günümüzde çeşitli web siteleri üzerinden online yazışma, e-mail ile danışmanlık ve görüntülü görüşme şeklinde yapılıyor. Teknolojinin gelişmesi ve psikolojik danışma sürecinin çeşitli uygulamalar üzerinden yapılmasına rağmen psikolojik danışma sürecine başvuran ve özellikle de bu desteği online olarak almak isteyen danışanların kafasında bazı soru işaretleri oluşabiliyor. Bu hizmetin nasıl alınacağı, verimli olup olmayacağı, kendini rahatlıkla ifade edip edemeyecekleri ya da uzmanla ilgili bazı kaygılar yaşanabiliyor. Ancak bu kaygılara rağmen, araştırmalar online psikolojik danışma sürecinin birçok problem için oldukça etkili olabileceğini gösteriyor. Örneğin, 2014 yılında Journal of Affective Disorders’da yayınlanan bir araştırmada; online psikolojik danışma sürecinin depresyon belirtileri gösteren bireyler için yüz yüze tedavi kadar etkili olduğunu ortaya koyuyor. Bu yüzden online psikolojik danışma süreci de yüz yüze psikolojik danışmanlık uygulamaları gibi oldukça etkili bilimsel bir yaklaşımdır.
Online ve yüz yüze psikolojik danışma süreci arasında fayda açısından herhangi bir farklılık yok!
• Koronavirüs sürecinde psikiyatri tedavilerinde online destek yararlı oluyor mu? Bir başka deyişle online terapi verimli geçiyor mu?
Yapılan araştırmalar; online psikolojik danışma süreci ile yüz yüze psikolojik danışma arasında fayda açısından herhangi bir farklılık olmadığını ortaya koyuyor. Problem durumuna göre danışana verilecek uygulamalar online programlar, e-mail gibi pek çok online erişim ve programlar sayesinde danışanlarla paylaşılabiliyor. İster yüz yüze ister online psikolojik danışma süreci olsun aslında en önemli şey danışanın süreçte gönüllü ve istekli olup işbirliği içerisinde psikolojik danışmanı veya psikoloğuyla iletişim kurabilmesidir. Bu doğrultuda; bireyin farkındalığının artması, problemlerini tanımlaması, etkin bir şekilde probleminin üstesinden gelmesi, çevresiyle ve kendisiyle uyumlu ve sağlıklı bir etkileşim kurabilmesi amacıyla online ya da yüz yüze şekilde bireye destek sunulması amaçlanıyor.
• Koronavirüsten pek çok insan tedirgin oluyor. Evden dışarı çıkmak istemiyor. Sürekli bir tedirginlik yaşayan insanlar var. Bu süreci insanlar nasıl daha sağlıklı atlatabilir, önerileriniz nelerdir?
Bu süreci kendimiz için verimli hale dönüştürmeye çalışabiliriz. Sürekli olumsuz şeylere odaklanmak harekete geçmemizi engelleyebilir. Bu yüzden şu süreçte coronavirüsün hayatımıza yönelik kısıtlamalarını da dikkate alarak yaşantımızı sürdürmeye çalışmalıyız. Örneğin; uzaktan çalışıyorsak ya da evde zaman geçiriyorsak zamanımızı iyi bir şekilde planlayarak gün içerisinde verimli saatler elde edebiliriz. Bu süreci aslında kendimizi tanıma ve keşfetme süreci olarak da değerlendirebiliriz. Uzun zamandır yapmak istediğimiz ama fırsat bulamadığınız şeylere fiziksel ve sosyal imkanlar da dahilinde başlayabiliriz. Örneğin; yeni bir hobiye başlanması, meditasyon, yoga gibi ilginizi çekebilecek konularda video izlenmesi ve evde basitçe yapılacak egzersizlerle bir rutin oluşturabilirsiniz. Çünkü fiziksel egzersizler kendinizi fizyolojik ve psikolojik olarak daha iyi hissetmenizi sağlayabilir. Bunlarla birlikte sosyalliğinizi sürdürmeye devam edebilirsiniz. Diğerleriyle sanal olarak etkileşimde kalmayı sürdürmek yalnız olmadığınızı hissetmenizi sağlayacaktır. Aynı zamanda online eğitimler aracılığıyla yeni bilgiler öğrenebilir ve kendinizi geliştirebilirsiniz. Şu anda yurt içi ve yurt dışındaki pek çok kurum online eğitimler veriyor. Mesleki ve kişisel olarak kendinizi geliştirebileceğiniz kurslar, eğitim ve seminerler aslında sanal yolla bizlere çok yakın. Sadece bazen nasıl harekete geçeceğimizi bilemiyor ve o döngünün içinden çıkamıyoruz. Bu yüzden yapmak istediklerimizi araştırmak bile pandemi sürecini bizler için verimli bir hale getirip kaygıdan uzaklaşmamızı sağlayabiliyor.
• Peki online terapilerde yoğunlukla olarak ne gibi konular ele alınıyor?
Yapılan araştırmalar özellikle günlük hayatta yaşanılan problemlerin ele alınması konusunda online terapi sürecinin işlevselliğini ortaya koyuyor. Ayrıca; anksiyete, stres, panik atak, depresyon, ilişki problemleri gibi sorunlarda da online psikolojik danışmanın etkili olduğu ile ilgili önemli bulgulara rastlanmaktadır. Biz de araştırmalara benzer şekilde danışma sürecinde benzer problemlerle çalışıyoruz. Son zamanlarda pandemi süreciyle birlikte kaygı problemlerinin online terapi sürecinde yaygınlık kazandığını da görüyoruz.
• Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Eğer zaman problemi yaşıyor, yaşadığınız yerde psikolojik destek alabileceğiniz bir uzman bulamıyor, sağlık problemleri ve kronik hastalıklar gösteriyor ya da yüz yüze psikolojik danışmanlığı tercih etmiyorsanız online psikolojik danışmanlık süreciyle de yaşadığınız psikolojik problemlerin üstesinden gelebilirsiniz.